در قاینات همواره تغییر یک مدیر و یا انتصاب یک مدیر جدید فارغ از اینکه از چه جناحی یا گروهی باشد، پروسهای طولانی، پرفراز و نشیب و پرماجرا است و هرچقدر ارگان یا نهادی که قرار است در آن تغییری روی دهد، اهمیت و جایگاه بالاتری داشته باشد، این فرآیند پیچیدهتر و بغرنجتر میگردد. آموزش و پرورش هم از جمله نهادهایی است که شامل این موضوع است و در طول سالیان اخیر یا بهتر بگوییم سه دهه اخیر، همواره تغییر مدیریت آن با حاشیه و مسائل خاصی همراه بوده است. بهرغم اینکه همواره از سوی همه افراد و جناحها و گروهها تأکید میشده است که آموزش و پرورش نباید درگیر بازیها، درگیریها و مناقشات سیاسی گردد؛ اما همیشه بر خلاف آن عمل شده است. تمامی جریانهای سیاسی در قاینات یکی از مهمترین و اصلیترین راههای تثبیت و تحکیم موقعیتشان در کوران رقابتها و منازعات سیاسی فرسایشی که همواره با شدت و ضعف در قاینات وجود داشته است را تسلط بر آموزش و پرورش میدانستهاند از این رو در طول این سالها همواره جریان غالب سیاسی در قاینات حال چه نماینده چه حامیان دولت تلاش بسیاری برای کنترل و اعمال نفوذ در آموزش و پرورش داشتهاند و این در زمانهایی که نماینده از یک جناح سیاسی و دولت مستقر از جناح سیاسی مقابل آن بوده است، سبب مسائل و حاشیههای بسیاری شده است که البته اثرات منفی آن نیاز به توضیح ندارد.
***
لغو مراسم معرفی مدیر جدید آموزش و پرورش
در هفته اخیر برای دومینبار و در حالیکه حتی تدارک و اقدامات اولیه جهت مراسم معرفی مدیر جدید آموزش و پرورش قاینات نیز فراهم شده بود، این مراسم اینبار به صورتی کاملاً غیرمترقبه لغو گردید و معرفی مدیر جدید آموزش و پرورش قاینات به آیندهای نامعلوم موکول شد.
***
حساسیت و اهمیت آموزش و پرورش برای گروههای سیاسی
پس از بازنشستگی ریاست قبلی آموزش و پرورش قاینات، با توجه به اهمیت آموزش پرورش قاینات که دارای بیش از بیست و چهار هزار نفر دانشآموز و دو هزار فرهنگی است، انتظار میرفت که اگر به سرعت تدبیر مناسبی برای انتخاب و انتصاب مدیر جدید اندیشیده نشود باتوجه به اوضاع و احوال و صفبندیهای سیاسی منطقه این امر با حاشیههایی همراه باشد که در نهایت تبدیل به گرهی کور گردد. حاشیههایی که البته بسیار زودتر از آنچه که تصور میشد، با سخنان آصف رضایی در مراسم تودیع یا به عبارت بهتر بازنشستگی وی شروع شد، آنجا که وی بر خلاف رسم معمول اینگونه مراسمها که مدیر بازنشسته به بیان عملکرد و ارائه روزمه کاری خویش و بیان اقدامات شاخص و ماندگار خویش میپردازد، در سخنانی اصطلاحاً داغ و آتشین، رقبای سیاسی خویش و سایر جناحها و جریانهای سیاسی بهشدت را مورد انتقاد و حمله قرار داد و عملاً آنچه را که به عزل و نصبهای گسترده و انتصاب مدیران اصلاحطلب میخواند، بهعنوان نقطه بارز و درخشان مدیریت خود از خرداد 93 تا مهر96 بیان کرد. البته وی سعی نیز کرد تا از مقام یک اصلاحطلب فعال و شاخص از این امر دفاع کند و بیان کند که وی نیروهای شایسته اصلاحطلب را به پستهای مدیریتی منصوب کرده است. امری که باید آگاهان در این حوزه درباره آن اظهار نظر کنند که آیا واقعاً اصلاحطلب و آن هم نیروهای شایسته و کارآمد به کارگرفته شدند یا ملاک انتصاب مدیران مسائل دیگری بوده است که در پوشش شعار اصلاحطلبی انجام پذیرفته است. بهخصوص که در نظر داشته باشیم خود آقای رضایی بهعنوان مدیر آموزش و پرورش قاینات که ادعای اصلاحطلبی داشته دارد، چرخشهای سیاسی فراوانی از عضویت و همکاری در جمعیت مؤتلفه در اوایل دهه 70 تا پیوستن به جرگه اصلاحطلبان در اواخر دهه 70 تا پذیرفتن ریاست ستاد قالیباف در انتخابات 92 و سپس چرخش به همکاری و همراهی با دولت تدبیر و امید در لوای شعار اعتدال و حمایت از دکتر روحانی را داشته است. اما سخنان وی در مراسم بازنشستگیاش که پس از 36 سال خدمت در آموزش و پرورش بود سبب شد تا حساسیتها نسبت به تغییرات در آموزش و پرورش و انتصاب مدیر جدید بسیار بالا رود به نحوی که بهخوبی نشان داد هیچ یک از جریانات سیاسی در قاینات حاضر نگردند که در مورد آن کوتاه بیایند که این خود به خود باعث بالاتر رفتن مسائل و حاشیهها و تنشهای پیدا و پنهان گردیده است.
بهطوری که نماینده قاینات و زیرکوه بلافاصله پس از سخنان رضایی در مصاحبهای بیان میکند که «صحبتهای مدیر سابق آموزش و پرورش قاین اقرار صریح به سیاسی کاریها بود و در واقع به مباحث مطرح شده که کلیه عزل و نصبها در آموزش و پرورش سیاسی بود، صحه گذاشته شد.» فلاحتی البته به برخی مشکلات کمبودها و مشکلات در آموزش و پرورش قاینات نیز که از سوی مدیریت قبلی چارهای برای رفع آن اندیشیده نشد، اشاره کرد و گفت: «کاش مدیرکل آموزش و پرورش استان و مدیر سابق قاینات بگویند ما دریک دوره کوتاه مثلاً چهار ساله این تعداد دبیر تخصصی را داشتهایم و الان آمار افزایش پیدا کرده نه اینکه در مدت زمان دو سال در مدرسه تیزهوشان در شهرستان قاینات چهار مدیر عوض شوند، اینها همه مسائل و مشکلاتی است که ضربه و عواقب سوء آن را دانشآموزان خواهند خورد. همین الان در شهرستان دو مدرسه با سرپرست اداره میشود و هنوز مدیران ابلاغ نگرفتهاند.» و البته فلاحتی به این بهانه از لزوم خروج آموزش و پرورش از فضای سیاستزدگی و تغییر رویکرد در آموزش و پرورش حتی در سطح استان سخن گفت.
البته باتوجه به وابستگیهای جناحی و سیاسی سابقه و رویکرد وی در انتقاد از دولت و روند برخی جابجاییها و تغییرات در قاینات این امر از سوی برخی فعالان و آگاهان مسائل سیاسی- اجتماعی به منزله این تفسیر شد که وی میخواهد مدیر مورد نظر را بر کرسی مدیریت آموزش و پرورش قاینات بنشاند. بهخصوص که چند روز بعد فلاحتی خبر از دیدار و نشست خودمانی و کاری با بطحایی وزیر آموزش و پرورش در دفتر وی داد و گفت:« این نشست فرصتی بود تا ضمن معرفی شهرستانهای قاینات و زیرکوه مشکلات و کمبودهای آموزش و پرورش حوزه انتخابیه را بازگو کنم.» البته این مسائل که بهطور علنی نمایان و یا بیان میشد، بخش کوچکی از آنچه بود که در طول قریب به سه ماه اخیر در این رابطه صورت گرفته است وگرنه در طول این مدت، رایزنیها و اقدامات فراوانی در پشت پرده میان افراد و گروههای مختلف در سطوح مختلف صورت گرفت و اسامی افراد مختلفی برای تصدی سمت ریاست آموزش و پرورش مطرح شد، که همگی نشان از یک امر داشت؛ اهمیت و حساسیت آموزش و پرورش در صحنه رقابتهای سیاسی در قاینات.
***
مطرحشدن اسامی مختلف
در طول این مدت اسامی افراد و چهرههای مختلفی برای ریاست آموزش و پرورش مطرح شد و هر یک از افراد و جریانهای سیاسی در این رابطه رایزنی فراوان با افراد مختلف و اقدامات متعددی دیگری را نیز انجام دادند. این امر سبب شد تا امام جمعه قاین نیز در خطبههای نماز جمعه بهصورت صریح و آشکار نسبت به آن واکنش دهد. حجتالاسلام و المسلمین رحمانی در خطبههای نماز جمعه قاین با اشاره به عدم داشتن مدیر در آموزش و پرورش قائن گفت: « بیش از حدود دو ماه شده که در سال تحصیلی اداره آموزش و پرورش ما توسط سرپرستی اداره میشود، یعنی مدیر ندارد و از آن طرف هم که دوستان میخواهند مدیر انتخاب کنند یک مغالطه عملی بهکار میبرند. یعنی چکار میکنند؟ یعنی نمیآیند از جامعه روحانیت، از طلبهای که عنوان امام جمعه را دارد، سؤال بکنند که آقا، شما که افراد لایق آموزش و پرورش را میشناسید این افراد کدامند؟ میروند و خودشان دو نفر انتخاب میکنند، بعد میآیند توی دفتر ما را مخیر میکنند بین آن دو نفر! که کدام به این و کدام بهتر؟ یا لااقل ضرر کدام است؟! این یک مغالطه است.
وی افزود: آنجا یا باید بگویم نظری ندارم یا باید بگویم حرفی میزنم که شب اول قبر بتوانم پاسخگو باشم. اینکه نمیشود ما دو نفر را نصب کنیم دو نفر را عوض کنیم بعد بگوییم نظر امام جمعه این است و نظر نماینده فلان. اگر میخواهید واقعاً پاسخگوی مردم باشیم، و کار شما را تبیین کنیم، بیایید و سؤال بکنید تا بنده جامعه روحانیت را جمع کنم، از آموزش و پرورش جمع بکنم، از دانشگاهیان و از دیگر اصناف جمع بکنم و از آنها بخواهم اسم 5 نفر را به من بدهند تا من تحویل مدیرکل بدهم. این درست است. امام جمعه قاین با تأکید بر اینکه نباید کاری انجام شود که با آبروی مؤمن بازی شود، گفت: متأسفانه حال کار به جایی میرسد که با آبروی مؤمن بازی میشود! خیلی کار بدی است. وجود مقدس پیامبر اکرم(ص) با پرهیز از این کار فرموند: «مردم! آبروی مؤمن و جان مؤمن و مال مؤمن حرمتش از حرمت کعبه بالاتر است.» آنوقت ما خیلی ساده با آبروی مؤمن بازی میکنیم. جلوتر میشود چکش کاری به قدر کافی کرد. همه افرادی که شما صلاح میدانید با آنها بایستی مشورت بشود، قبل از کاندیداتوری هر فردی با آن عزیزان مشورت شود تا آنها بتوانند از کار شما در جامعه دفاع بکنند و آبروی مؤمن هم زیر سؤال نرود.»
***
سیاست در متن/ کارآمدی در حاشیه
مسائل چند وقت اخیر بهخوبی نشان داد که مسأله مدیریت آموزش و پرورش برای برخی افراد و گروههای سیاسی تا چه اندازه دارای اهمیت است و هم افراد و جریانهایی که به اصطلاح ادعای اصلاحطلبی دارند و هم جریان اصولگرای منتقد و مخالف دولت نگاهشان به آموزش و پرورش بر خلاف شعارها و صحبتهایی که مطرح میکنند، کاملاً سیاسی است، زیرا یکی به برکناری 120 یا حتی تعداد بیشتری مدیر افتخار میورزد و جریان دیگر هم تمام سعی و تلاش خود را جهت جلوگیری از حضور سایر جریانها و افراد در آن و تسلط بر آموزش و پرورش بهکار میگیرد و در این میان، آنچه مغفول میماند، نیازها، مشکلات و مسائل آموزش و پرورش و دانشآموزان قاینات است. ضمن آنکه افراد و نیروهای دیگری نیز قربانی این منازعات و دعواهای این دو گروه میگردند و آبروی و شخصیت آنان در این عرصه پایمال میگردد. این رویدادها و اتفاقات در کنار حساسیتهایی که از قبل موجود بود، سبب شده است تا در انتخاب مدیر جدید آموزش و پرورش قاینات عملاً بحث شایستگیها، داشتن برنامه، رزومه کاری و… به کنار رود و مسائل و وابستگیهای سیاسی در درجه اول اولویت قرار گیرد؛ وگرنه در طول ماههای اخیر، شاهد جابجایی و تغییرات مدیران بسیاری در ادارات و نهادهای مختلف در قاینات بهدلایل متعدد بودهایم که هیچیک حتی در مواردی که احساس میشد تغییر و جابجایی مدیران به دلایل کاملاً سیاسی بوده است، اینقدر حاشیهساز نگردید و جابجایی مدیران با بدون تنش یا با کمترین حساسیت ممکن در هرحال صورت گرفت.