جواد رزوینی
در نزد ما ایرانیان در طول ایام سال مناسبتهایی وجود دارد که به خاطر آنها مراسم، آیین و… خاص برای آنها برپا میشود. این آیینها و سنتها در حقیقت میراث گرانقدر معنوی و شناسنامه تاریخی و فرهنگی ما محسوب میشوند که طی نسلهای متوالی و سینه به سینه به ما منتقل شده است و وظیفه ماست که آنها را پاس بداریم و از تحریف و فراموشی آنها جلوگیری به عمل آوریم و آنها را به نسلهای بعد منتقل نماییم. سرزمین کهن قهستان و قاینات به عنوان دارالملک قهستان نیز از این قاعده مستثنی نیست و با توجه به قدمت کهن و دیرینه و سابقه تمدنی درخشان دارای فرهنگی غنی است، که مایه مباهات و افتخار همه ما میباشد. اما لزوم حفظ و پاسداشت این میراث معنوی امری است که شاید برای بسیاری از ما امری جدی و دارای اهمیت خاص شمرده نمیشود و بسیاری از ما از کنار این امر مهم با بیتوجهی عبور کردهایم.
بهطور مثال برای همین مناسبت شب یلدا و چله که در گذشته در قاینات با آداب و سنن خاصی انجام میشده است و بخشی از همین میراث ارزشمند معنوی ما میباشد، چقدر کار شده است، تا شب چله و سایر مناسبتهایی مشابه آن در کنار تمامی کارکردها و اهمیتی که دارد، موجبات آشنایی نسل جوان با تاریخ کهن این دیار را فراهم آورد و سبب مصونسازی این نسل در برابر هجمههای بسیار متنوع و شدید فرهنگی گردد.
البته در طول سالهای گذشته در زمینه ثبت و ضبط این میراث و جلوگیری از فراموشی آن اقدامات ارزشمندی صورت گرفته است که جای تقدیر نیز دارد، اما آنچه مهم است این نکته است که زمینه همگانیکردن و توجه مردم و به خصوص نسل جوان به این سنتها و آیینهای کهن و گرانقدر نیز اقدامات درخوری باید صورت گیرد. امری که باید گفت آنچنان که شایسته و بایسته بوده است، مورد توجه قرار نگرفته است. امری که هم سبب میگردد تا نسل جدید از امکان آشنایی با این سنن که بخشی از هویت آنان است، محروم گردند و هم سبب گردد در دراز مدت برخی در بیرون از منطقه، این سنتها را به نفع خود مصادره و به نام خود ثبت و ضبط کنند. امری که متأسفانه در سالهای اخیر نمونههای بسیاری از آن را تجربه کردهایم